Güçlü Olmak mı, Nazik Olmak mı?..

Kurt kitaplarını seviyorum. En beğendiklerimden biri de 2011’de Yıldırım Türker’in Türkçesiyle Kır Çiçeği Yayınları’ndan çıkan “En Güçlü Benim!”. Bu kitabın kahramanı olan kurt, güzel bir yemeğin ardından ormanda dolaşmaya çıkıyor. (Acaba kim bilir yine kimi yedi diye düşünmeden edemiyor insan.) Keyifle, böbürlenerek dolaşırken sırasıyla kadife kulaklı bir tavşana, Kırmızı Başlıklı Kız’a, Üç Küçük Domuz’a ve Yedi Cüceler’e rastlıyor. Kurt, en kibirli halleriyle her birine soruyor, en güçlü kim diye. Tabii ki hepsinden aynı yanıtı alıyor: “Sizsiniz!”… Beklediği yanıtı aldığı sürece kurt nazik, neredeyse sevimli biri. Öykünün son bölümünde karşısına çıkan bebek ejderhanın verdiği yanıtla keyfi kaçınca kurdun gerçek mizacı da ortaya çıkıyor. Neyse ki en sonunda biri çıkıp kurda hak ettiği yanıtı veriyor ve büyük, kötü kurt öyküsü olarak başlayan kitabın sonunda her şey tersine dönüyor.

Bu kitabın çizimlerine, en çok da kurdun korkunç ama birazcık da komik hallerine bayılıyorum. Resimli kitap yazmak ya da resimlemekle ilgilenenlere 2012 yılında aramızdan ayrılan Belçikalı yazar ve çizer Mario Ramos’un güzeller güzeli web sitesinde zaman geçirmelerini öneririm. “Kitaplar” bölümünde Ramos’un kitaplarını nasıl hazırladığını anlatan minik yazılar, eskizler, yapım süreciyle ilgili tatlı ayrıntılar ve bir sürü ipucu var.

 

Yaş grubu: 4+
Özgün Adı: C’est Moi Le Plus Fort
Yazan ve Resimleyen: Mario Ramos
Türkçeleştiren: Yıldırım Türker
Yayınevi: Kır Çiçeği Yayınları
Sayfa sayısı: 36
Birinci basımı: 2011
ISBN 9789944701259

Fare Küçük Ama Kendisini Koruyabilir

Dünyanın en sevgili canavar kitaplarından biri olan The Grufallo’nun yeni Türkçe çevirisi, “Yayazula” adıyla çıktı. Yayazula, korkunç dişli, korkunç pençeli, sırtında mor dikenleri olan, siyah dilli, sarı gözlü, koca bir canavar. Ama öykünün gerçek kahramanı, uydurduğu yayazula adlı canavarla, kendisini yemek isteyen korkunç tilkiyi, ürkünç baykuşu ve korkunç yılanı korkutup kaçıran minik fındık faresi. Öykünün sonlarına doğru okuyucuları bir sürpriz bekliyor: Meğer, yayazula gerçekten varmış! Ne var ki, yayazulayı kanlı canlı karşısında gören fındık faresi hiç istifini bozmuyor ve sonunda yayazulayı da korkutup kaçırmayı başarıyor.

The Gruffalo’nun Türkçesi daha önce Popcore Çocuk Kitapları’ndan ve Yıldırım Türker’in nefis çevirisiyle “Tostoraman” adıyla yayımlanmıştı. Bu ikilinin eseri olan “Tostoraman’ın Yavrusu”, “Kasabanın En Şık Devi” ve “Süpürgede Yer Var mı?” gibi diğer bazı kitapları da daha önce aynı yayınevi yayımlamıştı. Ama bir süredir hiçbirinin baskısı bulunmuyor. Öyle görünüyor ki İş Bankası Kültür Yayınları bu kitapların telif haklarını tekrar satın almış ve yeni çevirileriyle yeniden piyasaya sunuyor. Bu sevindirici çünkü Julia Donaldson ve Axel Scheffler’in kitaplarını özlemiştik.

Kutlamak için The Gruffalo’nun ve tabii Yayazula’nın annesi Julia Donaldson’un söylediği The Gruffalo şarkısına ait videoyu izleyebiliriz. 🙂

Yaş grubu: 3+
Özgün Adı: The Gruffalo
Yazan: Julia Donaldson
Resimleyen: Axel Scheffler
Türkçeleştiren: Ali Berktay
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları
Sayfa sayısı: 32
Birinci basımı: Mart 2016
ISBN 9786053326960

Canavarı Gözümüzde Büyütmek

Piti, Pati ve Pus yeniden işbaşında. Üç Kedi Bir Dilek’in kahramanları Piti, Pati ve Pus, geçtiğimiz kış yeni bir serüvenle geri döndü. Sara Şahinkanat’ın yazıp Ayşe İnan Alican’ın resimlediği bu yeni kitabın adıysa Üç Kedi Bir Canavar.

Piti Pati ve Pus, bu kitapta da güçlerini birleştiriyor ve bir güçlüğün üstesinden geliyorlar. Canavardan çok korkmalarına karşın yeni doğmuş minik bir köpek yavrusunu donmaktan kurtarmayı başarıyorlar. Türlü korkunç şekillerde gözlerinde canlandırdıkları canavarla karşılaştıklarındaysa aslında onun korkulacak biri olmadığını keşfediyorlar.

Zaten canavar dediğimiz tam da böyle olmaz mı? Canavarın adı, kendisinden bile daha büyük ve etkilidir. Ondan söz edilince ya da onu düşününce ürkeriz. Gölgeler, çıtırtılar, gardrobun derinliklerindeki ya da yatağın altındaki o karanlık yer… Ama ışığı buralara tuttuğumuzda ya da yakından baktığımızda canavar kalmaz, yok olur. Ya da canavar sandığımızın aslında ne kadar zararsız ve kendi halinde bir şey olduğunu anlarız.

Üç Kedi Bir Canavar’ın kafiyeli sözleri kulağa çok hoş geliyor ve bir solukta okunuyor. Ayşe İnan Alican’ın çizimleriyse yine sıcacık. Kedilerin kar eğlencesi gibi bazı sahnelerde öyle tatlı ayrıntılar var ki, insanın içi sıcak kakao içmiş gibi ılınıyor. Bu nefis kitabın bir de sürprizi var, arka kapağının içinden hamur kâğıda basılmış bir ek çıkıyor. Bu ekte kitabın kahramanlarının parmak kuklaları var.

 

Yaş grubu: 3+
Yazan: Ayşe İnan Alican
Resimleyen: Sara Şahinkanat
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Sayfa sayısı: 36
Birinci basımı: Nisan 2015
ISBN 9789750831942

 

Dünyanın En Güzel Canavar Kitabı

“Vahşi Şeyler Ülkesinde”, hakkında en çok yazılıp çizilmiş ve en sevilen çocuk kitaplarından biri. İlk basımının yayımlandığı 1963 yılından bu yana tüm dünyada 20 milyon kadar satılmış.

Maurice Sendak bu kitapla 1964’te ABD’nin önemli çocuk kitabı ödüllerinden biri olan Caldecott Madalyası’nı almış. “Vahşi Şeyler Ülkesinde” ilk yayımlandığında, öykünün kahramanı olan Max adlı küçük çocuğun annesine yaptığı kabalık, cezalı olarak odasına gönderilmesi, (hayali bir tekneyle) evden kaçışı gibi ayrıntıların ve canavar betimlemelerinin kitabı okuyan çocukları korkutacağını ya da onlara kötü örnek olacağını düşünen bazı yetişkinler kitabı çok olumsuz eleştirmişler. Ama “Vahşi Şeyler Ülkesinde” tam da bu içerik nedeniyle çocukların en sevdiği kitaplardan biri haline gelmiş.

“Vahşi Şeyler Ülkesinde” çocukların kendini tehlikede hissetme, engellenmişlik hissi, korku gibi duyguları tanımalarına, bu duygularla başa çıkmayı öğrenmelerine destek olan bir kitap. Ve bunu çok yalın bir şekilde yapıyor. Kitabın sonunda Max, karanlığı ve korkuyu yenip sağduyulu olmayı ve deyim yerindeyse “insanlığı” seçiyor.

Kitap, Sendak’ın ölümünden iki yıl sonra, 2014 yılında Can Çocuk tarafından yeniden yayımlandı. Redhouse tarafından “Canavarlar Ülkesinin Kralı” adıyla yayımlanan 1984 tarihli basımıysa artık bulunmuyor. “Canavarlar Ülkesinin Kralı”yla ilgili olarak Bir Dolap Kitap’ta çıkmış güzel bir yazıya göz atabilirsiniz.

Bu adresteyse Maurice Sendak’la gerçekleştirilmiş röportajlardan tatlı bir derlemenin Türkçesi bulunuyor. Sendak’ın şu sözleri beni duygulandırıyor: “Çocukların kötü şeyler de olduğunu bilmeleri gerekir. Aynı şekilde etraflarında onları seven ve koruyacak olan insanlar olduğunu ama kötü şeyleri durduramadıklarını da bilmeleri gerekir.

Çocuklar değerlidirler, çünkü masumdurlar. Dünyanın bu kadar kötülük dolu bir yer olduğunu bilmemenin getirdiği kocaman bir masumiyetleri vardır.

Kendimizi kötülükten ayrıştıramayız. Yapamayız, bunu derinden hissediyorum. Dünyada o kadar aptalca şeyler yaşanıyor ki insanda hiç cesaret bırakmıyorlar. Ben günden güne umudumu yitiriyorum. Ve bunu yaşamak istemiyorum. Normal hayatımı sürdürüyorum. Gayet iyiyim. Çalışıyorum. Uyuyorum. Şarkı söylüyorum. Yürüyorum. Ama bu arada umudumu da yitiriyorum.”

Yaş grubu: 4+
Özgün Adı: Where The Wild Things Are
Yazan ve Resimleyen: Maurice Sendak
Türkçeleştiren: Celal Üster
Yayınevi: Can Çocuk
Sayfa sayısı: 48
Birinci basımı:
ISBN 9789750718595