Jane Goodall’ın Resimli Kitapları ♥

MEAV Yayıncılık (Bir Kitap Yolla), Jane Goodall’ın çocuklar için hazırladığı resimli kitaplardan ikisini Türkçeye kazandırmış. Gerçek öyküleri konu alan ve gerçekçi illüstrasyonlara sahip resimli kitaplara sık rastlanmadığı için bu kitapların bendeki yeri ayrı oldu.

Biri, ilk basımı 1999 yılında yapılmış olan Doktor White. Kitap terapi köpeklerinin henüz yaygınlaşmamış olduğu zamanlardan gerçek bir öyküyü anlatıyor. Öykünün kahramanı Doktor White, hastanede yatan hasta çocukların yardımına koşan, saatlerce yanlarında yatıp acılarını hafifleten, iyileşmelerine yardımcı olan küçük, beyaz bir köpeğin adı. Kitabın nefis suluboya illüstrasyonları Julie Litty’ye ait.

Yayınevinden çıkan diğer Jane Goodall kitabı, ilk basımı 2004 yılında yapılmış olan ve yine türler arası bir dostluk öyküsünü anlatan Rickie ve Henry. Kitaptaki öykünün kahramanlarıysa kaçak avcıların annesinden ve ormandan çaldığı minik şempanzeyle onu avcılardan kurtarıp evlat edinen insanın evinde yaşayan Henri adlı köpek. Rickie ve Henri’nin sıcacık illüstrasyonları da Alan Marks’a ait.

Jane Goodall, dünyanın en tanınmış biliminsanlarından ve benim kahramanlarımdan biri. Primat araştırmacısı, doğa korumacı ve yeryüzündeki şempanzelerin sözcüsü. 1960 yılında, henüz 26 yaşındayken Tanzanya’nın yağmur ormanlarında, insanların en yakın akrabalarından olan şempanzeleri gözlemlemeye başlamış. 55 yıl boyunca sürdüğü bu gözlemler sonucunda elde ettiği veriler, 20. yüzyılın en önemli bilimsel gelişmelerinden birine dönüşmüş.

Jane Goodall, daha önceden yalnızca insanlara özgü olduğu sanılan birçok davranışın ve özelliğin şempanzelerde de görüldüğünü ortaya çıkarmış. Şempanzelerin de farklı kişiliklere sahip olduğunu, yakın arkadaşlıklar kurduklarını, sevinince birbirlerine sarılıp öpüştüklerini, alet yapıp kullandıklarını, yakınlarını kaybedince yas tuttuklarını, planlar yaptıklarını, savaş çıkardıklarını, barış yaptıklarını ve sanıldığı gibi otçul değil, hepçil olduklarını gözlemlemiş. Jane Goodall’ın çalışmaları insanlarla diğer hayvanlar arasındaki birçok ayrımın yok olmasına ve insan olmanın tanımının değişmesine katkıda bulunmuş. Kahramanım bugün 83 yaşında. Dünyanın şempanzeler, insanlar ve diğer tüm canlılar için daha yaşanır bir yer olması için çalışmaya devam ediyor.

Yaş grubu: 5+
Özgün adı: Doctor White
Yazan: Jane Goodall
Resimleyen: Julie Litty
Türkçeleştiren: Sima Özkan
Yayınevi: MEAV Yayıncılık
Sayfa sayısı: 32
Birinci basımı: Nisan 2017
ISBN: 9786056713521

Yaş grubu: 5+
Özgün adı: Rickie and Henri
Yazan: Jane Goodall
Resimleyen: Alan Marks
Türkçeleştiren: Sima Özkan
Yayınevi: MEAV Yayıncılık
Sayfa sayısı: 28
Birinci basımı: Nisan 2017
ISBN: 9786056713545

Asla Hayallerinden Vazgeçme

Küçük kızın köpeği diğer köpeklere benzemediği gibi, sahnede görmeye alışkın olduğumuz balerinlere de pek benzemiyor. “Olması gerekenden” farklı bir şey olmak isteyen, büyük bir ciddiyetle parmak uçlarında dans eden bu kısa ve kalın yapılı, pembe giysili balerinin hallerine bayılıyorum.

“Köpekler Bale Yapmaz”, kendimiz olmak ve hayallerimizden vazgeçmemekle ilgili mizah dolu, sıcacık bir öykü. Belki de dünyanın en tatlı balerin öyküsü.

Küçük kızın köpeği, “normal” köpek işlerini pek sevmiyor. Kedi kovalamaya, tuvaletten su içmeye ya da terlik kemirmeye ilgi duymuyor. Bu köpek, müziği, dans etmeyi ve ayışığını seviyor. Sahibi onun bir balerin olmak istediğinden neredeyse emin gibi. Ama bundan kime söz etse şu sözleri duyuyoruz, “köpekler bale yapmaz!”.

Küçük kız ne zaman bale dersine ya da bir bale gösterisine gidecek olsa köpeği gizlice onu takip ediyor. Bu takip sahnelerinin bulunduğu sayfalar çok komik, resimlerde gizlenmiş köpeği bulmaya çalışmak eğlenceli.

Köpecik hiç pes etmiyor. Sonunda bir gün, bir bale gösterisi sırasında gösterinin yıldızı sahnede düşüp sakatlanınca küçük kızın bale giysisini üzerine geçirip sahneye fırlıyor. İzleyiciler şaşkınlık içinde bale yapan köpeğin gösterisini izliyorlar. Gösterinin sonunda “bu bir köpek!” diyor içlerinden biri. “Ama bale yapan bir köpek!” Ve bütün salon alkışlamaya, sahneye güller atmaya başlıyor.

Bu adreste kitabın yazarı Anne Kemp’le “Köpekler Bale Yapmaz” üzerine yapılmış bir söyleşi bulunuyor.

Londra’daki Little Angel adlı bir tiyatro grubu, “Köpekler Bale Yapmaz”ı bir kukla oyununa uyarlamış. Pek tatlı görünüyor.

 

Yaş grubu: 3+
Özgün Adı: Dogs Don’t Do Ballet
Yazan: Anna Kemp
Resimleyen: Sara Ogilvie
Türkçeleştiren: Gülbin Baltacıoğlu
Yayınevi: Pearson
Sayfa sayısı: 32
Birinci basımı: 2014
ISBN: 9786054248704

Pasta Nereye Gidiyor?

İçinde sadece resimler olan, her yaştan okuyucunun ilgisini çekebilecek, çok sevdiğim nefis bir sözsüz kitap “Pasta Gitti!”. Her şey bir köpek ailesinin pasta çalan hırsızların peşine düşmesiyle başlıyor. Hırsızlar kaçıp onlar kovaladıkça kayalık tepelerin, küçük ağaç topluluklarının içinden geçiyorlar. Bazı bölümlerde karmaşıklaşan olayları anlamak ve takip edebilmek, tıpkı bulmaca çözmeye benziyor. Ama çizimlerde en küçük yaşlardan okuyucuların da kendi öykülerini anlatmalarına olanak sağlayacak  tatlı ayrıntılar bulunuyor.

Sözsüz kitapların resimli kitaplar arasında ayrı bir yeri var. Sözsüz kitaplar okuyucuların kitaptaki öyküyü kendi sözleriyle anlatmalarına olanak sağlar, dil becerilerinin gelişmesine katkıda bulunur. Bu kitaplardan her okuyuşta farklı bir öykü çıkarılabilir. “Pasta Gitti!”nin çizimleri, her okuyuşta farklı bir öykü hatta birkaç öykü çıkarmaya uygun. Çünkü kitabın sayfalarında eşzamanlı olarak gerçekleşen farklı olaylarla ilgili sayısız ayrıntı bulunuyor. Bu olayların kahramanlarının yolları bazı sayfalarda kesişiyor. Bazı sayfalardaysa herkes kendi yolundan gidiyor. Birkaç talihsiz kaza ve bazı yanlış anlaşılmaların ardından her şey tatlıya bağlanıyor.

Yaş grubu: 2+
Özgün Adı: Waar is de Taart?
Resimleyen: Thé Tjong Khing
Yayınevi: Mephisto Çocuk
Sayfa sayısı: 28
Birinci basımı: Mayıs 2013
ISBN: 9786058749542

Gaston Bir Kaniş mi, Yoksa Buldog mu?

İnsanları dış görünüşlerine göre değerlendirmemek gerekir. Köpekleri de öyle! Gaston, kanişler tarafından yetiştirilmiş bir buldog. Tıpkı bir kaniş gibi düşünüp kaniş gibi davranıyor. Gaston’un ailesi, birlikte büyüdüğü kaniş kardeşleri ve ona küçük adımlarla yürümeyi, suyu kibarca yudumlamayı ve nazikçe havlamayı öğreten kaniş annesinden oluşuyor. Çünkü önemli olan nereden geldiğimiz değil, nasıl büyüdüğümüz ve nasıl biri olduğumuzdur! Aile bireylerini birbirlerine bağlayan şey dış görünüşlerinin benzemesi değil, sevgidir. Aile, bizi seven ve sevdiğimiz kişilerden oluşur.

Gaston, kardeşleri Fi-Fi, Fo-Fo, O-La-La ve annesi Süslü Kaniş’le birlikte yaşıyor. Bayan Süslü Kaniş yavrularını iyi yetiştirmeye çalışıyor ve hepsinden de çok memnun. Günün birinde o ve yavruları, Bayan Sarıfularlı Buldog ve yavrularıyla karşılaşıyorlar. Bayan Sarıfularlı Buldog’un da dört yavrusu var: Roko, Raki, Riki ve Lili. Yavrular bir araya gelince iki anne, Gaston ve Lili’yle ilgili bir tuhaflığın farkına varıyorlar: Gaston, tıpkı bir kaniş gibi nazikçe havlayan, kibarca yürüyen bir buldog. Lili’yse paldır küldür koşan ve avaz avaz havlayan bir kaniş. Bu iki yavrunun doğumdan sonra karışmış oldukları anlaşılıyor. Eve dönme zamanı gelince Gaston buldoglarla, Lili de kanişlerle gitmeye karar veriyor. Doğru şeyi yaptıklarını düşünseler de, ikisi de kendisini tuhaf hissediyor… Lili, yeni ailesine hiç ayak uyduramıyor. Gaston da öyle. Bayan Süslü Kaniş Gaston’u, Bayan Sarıfularlı Buldog’sa Lili’yi çok özlüyor. Ertesi gün iki aile aceleyle yeniden buluşuyorlar. Yavrular yer değiştiriyor ve gerçekten ait oldukları ailelerine dönüyorlar. Daha bitmedi; uzun yıllar sonra Gaston ve Lili evleniyor. Bir sürü yavruları oluyor ve yavrularına, hayatta ne olmak isterlerse onu olabileceklerini öğretiyorlar.

Gaston, ait olma duygusu, aile, kimlik gibi konuları işleyen tatlı bir öykü. Çizimleri komik ayrıntılarla dolu. Akrilik boyayla yapılmış bu çizimlerin retro tarzına ve bu tarza uygun renk paletine bayıldım. Kitap, toplumsal cinsiyet konusuna da değiniyor. (Gaston ve kardeşleri pembeye bayılıyor, ama Lili pembeden hiç mi hiç hoşlanmıyor.) “Kalıtım mı, yoksa çevre mi?” tartışmasında, açıkça çevreden yana tavır alıyor: Hayatta ne olmak istersek o olabiliriz.

Yaş grubu: 4+
Özgün Adı: Gaston
Yazan: Kelly DiPucchio
Resimleyen: Christian Robinson
Türkçeleştiren: Melike Hendek
Yayınevi: Pearson
Sayfa sayısı: 36
Birinci basımı: 2015
ISBN 9786054691371