Kız ya da oğlan fark etmez, bütün çocuklar hassas, gürültücü, sanata yatkın, komik, maceracı, ya da yardımsever olabilir. Çok beğendiğim Kanadalı yazar ve çizer Elise Gravel, çocuklar için cinsiyet rolleriyle ilgili klişeleri konu alan eğlenceli bir mini kitap hazırlamış. Basit ama çok güzel. Kitabın Türkçe adını “Sanata Yatkın Oğlanlar, Kötü Kokan Kızlar” koydum. 🙂 Mini kitabı şu adresten okuyabilir ya da indirebilirsiniz.
Bu yıl 28 Temmuz’da Tavşan Peter’in yaratıcısı Beatrix Potter’in 150. doğum yılı kutlandı. Beatrix Potter’in en sevgili kitabı “Tavşan Peter’in Masalı” (The Tale of Peter Rabbit), renkli haliyle 1902 yılında Büyük Britanya’da yayımlanmış. Resimlerle yazıların ortaklaşa bir şekilde bir öykü anlattığı bu kitap öyle çok sevilmiş ki, aynı yıl üst üste birkaç baskı yapmış. Sonraki yıllarda Beatrix Potter, kahramanları küçük hayvanlar olan başka resimli kitaplar da yazıp resimlemiş; o zamandan bu yana da kitapları birçok dile çevrilmiş ve milyonlarca satmış. Bugün tüm dünyada her yıl iki milyondan fazla (ve dakikada dört) Beatrix Potter kitabı satılıyormuş.
Beatrix Potter’ın çizim tarzı ve anlatıcılığı, kendisinden sona gelen birçok çocuk yazarına ve çizere yol göstermiş, esin kaynağı olmuş. Öykülerinin kahramanları olan tavşan, fare, kurbağa gibi küçük hayvanların insan giysileri giymek ya da sofrada yemek yemek gibi insansı özellikleri var. Ama her zaman içgüdülerine göre hareket ediyorlar. Kitaplarındaki hayvanların ve bitkilerin hepsi gerçeğe uygun olarak, türlerinin özelliklerini yansıtacak şekilde çizilmiş. Çizimlerdeki sahneleri de bu küçük canlıların gözünden, onların boylarına uygun açılardan görüyoruz. Böylece örneğin “Tavşan Peter’in Masalı”nda kendimizi çiftçi Mr. McGregor’la değil, merakının ve keşif duygusunun peşinden giden, söz dinlemez Peter’le özdeşleştiriyoruz.
“Tavşan Peter’in Masalı”, söz dinlememenin, yaramazlığın geri dönüşü olmayan sonuçları olabileceğini gösteriyor, ama asla didaktik bir öykü değil. “Tavşan Peter’in Masalı”nın kahramanı olan Peter’in esin kaynağı, Potter’ın küçükken evde beslemiş olduğu, kendisine küçük bir halkanın içinden atlamak gibi basit numaralar öğrettiği obur ve yaramaz bir tavşanmış. Öykünün ilk hali 1893 yılında, bir arkadaşının o sıralar hasta olan beş yaşındaki çocuğu için yazıp resimlediği mektuplarda ortaya çıkmış. Tavşan Peter’in siyah beyaz çizimli ilk basımını da 1901 yılında Beatrix Potter kendi olanaklarıyla yaptırmış. Bastırdığı kitapları ailesine ve arkadaşlarına dağıtmış. Kitabın bu basımı, çocukların ellerinde kolay tutabilmeleri için küçük boydaymış. Bir yıl sonra (bir olasılıkla o dönemde çocuk kitabı yayıncılığında gözlemlenen yükselişin de etkisiyle) Frederick Warne & Co adlı yayınevi, kitabı renkli resimlerle ve büyük boy olarak yeniden basmayı önermiş. Kitap yeniden basılarak geniş bir okur kitlesiyle buluşmuş.
Tavşan Peter’in bir özelliği, oyuncak modeli gibi yan ürünleri piyasaya sunulan ilk çizgi kahraman olması. Beatrix Potter, “Tavşan Peter’in Masalı”nın piyasaya çıkmasından kısa bir süre sonra kendi ürettiği Tavşan Peter oyuncağının patentini almış. Tavşan Peter boyama kitabı, masa üstü oyunu gibi başka ürünler de tasarlamış.
Beatrix Potter ve çizgi kahramanlarıyla ilgili anlatacak daha öyle çok şey var ki. Tavşan Peter’in, ve tabii Beatrix Potter’ın dünyasına dalmak için web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Potter’in yayıncılık serüveninin başlangıcını anlatan “Miss Potter” filmini anmadan olmaz.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın yayımladığı “Tavşan Peter’in Bütün Maceraları” adlı kitabın yeni baskısı yapılacak mı bilmiyorum. Bu kitapta “Tavşan Peter’in Masalı”ndan başka Peter’in akrabalarının ve ormandaki başka hayvanların serüvenlerini anlatan “Tavşan Benjamin’in Masalı”, “Pofuduk Tavşancıklar’ın Masalı” ve “Bay Tod’un Masalı” adlı üç öykü daha bulunuyor.
Yaş grubu: 3+
Özgün Adı: The Complete Adventures of Peter Rabbit
Yazan ve Resimleyen: Beatrix Potter
Türkçeleştiren: Volkan Yalçıntoklu
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları
Sayfa sayısı: 93
Birinci basımı: 2007
ISBN 9789944880534
Yayımlandığı 1969 yılından bu yana 30’dan fazla dile çevrilmiş olan “Aç Tırtıl” Eric Carle’ın en tanınmış kitabı olsa da ilk kitabı değil. 1929 doğumlu olan Carle’ın çocuk kitapları kariyeri, bir reklam ajansında çalıştığı sırada Bill Martin’in “Brown Bear, Brown Bear, What Do You See?” adlı kitabını resimlemesiyle başlamış. Ona göre kitaplarının küçük çocukların dünyasında bu kadar popüler olmasının nedeni, “basit, çok basit duygular”… Carle’ın kitaplarıyla ilgili söylenebilecek ilk şey, ne kadar yalın oldukları. Parlak renkli, zengin dokulu, ama basit resimlerle süslü, basit öyküler bunlar.
Eric Carle, hayranlarından yılda 10.000 kadar mektup alıyormuş. Kitaplarının tanıtım turlarına katılmak ya da okulları ziyaret etmekten emekli olunca 2011 yılında Carle’ı tanıtan kısa bir belgesel film hazırlanmış. “Eric Carle: Picture Writer, The Art of the Picture Book” adlı bu filmde, o sırada 82 yaşında olan sanatçı kendi yaşamından öykülerin yanı sıra sanatsal tekniklerini ve resimli kitaplarını nasıl planladığını da anlatıyor.
Carle, kitaplarındaki o güzelim resimleri kolaj tekniğiyle yapıyor. Akrilik boyayla renkli ince pelür kâğıtlar üzerine bazen kalın, bazen ince fırçalar, bazen de parmaklarını kullanarak resimler yapıyor, sünger, kumaş ya da damgalar kullanarak boyayla dokular elde ediyormuş. Sonra boyadığı bu kâğıtlardan şekiller kesiyor, bunları kuruduktan sonra renklerine göre gruplayıp kitaplarındaki kahramanları ve sahneleri oluşturmak için kullanmak üzere ayrı ayrı çekmecelerde saklıyormuş.
Eric Carle, 2002 yılında eşiyle birlikte ABD’nin ilk çocuk kitapları müzesini kurdu. Massachusetts’te bulunan “The Eric Carle Museum of Picture Book Art”, çocuklara, anne babalara, öğretmenlere, kütüphanecilere ve resimli çocuk kitaplarına ilgi duyan başka herkese hitap etmek üzere tasarlanmış, içinde bir dolu etkinlik ve sergi düzenlenen, yaşayan bir yer.
Eric Carle Türkçede:
Eric Carle’ın “Aç Tırtıl”ı, Mavi Bulut yayınevi tarafından ilk kez 1994 yılında yayımlanmış. Kitabın ikinci baskısı yine Mavi Bulut tarafından 2010 yılında yapıldı. Geçtiğimiz aylardaysa kitabın dördüncü baskısı çıktı. Mavi Bulut, Şubat ayında “Eric Carle ile Öğreniyorum Sözcükler” ve “Eric Carle ile Öğreniyorum Sayılar” adlı iki kitap daha yayımladı. Kuraldışı Çocuk yayınevi de geçtiğimiz yıl “Minik Tohum”u, bu yıl Mart ve Nisan aylarındaysa “Tepeden Tırnağa” ve “Huysuz Uğurböceği”ni yayımladı.
Resimli Kitaplar ve Diğer Şeyler 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.